เวียนหัว (Vertigo) "เป็นลม" "หน้ามืด" "บ้านหมุน" "ตาลาย" เป็นได้ไง?
การเวียนศีรษะ เวียนหัว เป็นอาการที่ผู้ป่วยเป็นภาพรอบตัวเองหมุนไปในทิศทางเดียวกัน (ผู้ป่วยต้องลืมตา) โดยอาจเป็นการหมุนรอบตัวเองในแนวนอน แนวตั้ง หรือตะแคง บางครั้งผู้ป่วยอาจรุ้สึกว่าของรอบตัวเองหมุนเมื่อหลับตา ผู้ป่วยบางรายอาจใช้คำว่า "เป็นลม" "หน้ามืด" "บ้านหมุน" "ตาลาย"..
แล้วเหตุใด! ทำไมจึงเกิดการวิงเวียนศีรษะ
หูเป็นอวัยวะสำหรับการฟังและการทรงตัว แบ่งออกเป็น 3 ชั้น
หูชั้นนอก เป็นรูหูเป็นช่องยาวถึงแก้วหู
หูชั้นกลาง มีกระดูก 3 ชิ้นสำหรับส่งต่อเสียงเข้าหูชั้นใน นับตั้งแต่ด้านในของแก้วหูจนถึงช่องต่อหูชั้นใน
หูชั้นใน อยู่ในกระดูกหลังใบหู มีสองส่วนที่สำคัญ คือท่อครึ่งวงกลม (semicircular canals) 3 อัน ที่ตั้งฉากกันหมด ร่วมกับกระเปาะด้านหน้า 2 อัน (utricle และ saccule) และอวัยวะรูปก้นหอย (cochlea) ทั้งสองส่วน ภายในเป็นท่อมีน้ำอยู่ภายใน
ท่อครึ่งวงกลมในหูชั้นใน (Semicircular canal) เป็นอวัยวะสำหรับการรับรู้ การเคลื่อนไหวของศีรษะและลำตัวในแนวหมุนหรือโค้งไปมา โดยอาศัยการรับรู้จากการที่น้ำไหลผ่านเนินกั้นการไหลของน้ำที่เรียกว่า copula หลังจากนั้นส่งสัญญานประสาทผ่านเส้นประสาทการทรงตัว (vestibularnerve)
กระเปาะยูตริเคิล (utricle) แซคคูล (saccule) มีเซลล์ที่มีขนอยู่ภายในและมีฝุ่นหินปูน (otoconia) ติดอยู่ด้านบนขนของเซลล์อีกที เป็นส่วนที่รับความรู้สึกเคลื่อนไหวของร่างกาย ในแนวราบและแนวดิ่ง อวัยวะรูปก้นหอย (cochled) เป็นส่วนที่ต่อจากกระเปาะทั้งสอง มีหน้าที่รับเสียง และส่งต่อเสียงผ่านเส้นประสาทเข้าสมอง
ปกติการไหลของน้ำในท่อครึ่งวงกลม จะมีความเร็วเท่ากันสองข้างเวลาศีรษะเคลื่อนไหว สมองจะรับรู้ปกติและไม่มีอาการเวียนศีรษะ แต่ถ้ามีการหมุนของน้ำภายในเร็วไม่เท่ากัน ระหว่างข้างขวาและซ้าย หรือมีการอักเสบของเส้นประสาทการทรงตัว (vestibular never) ทำให้สมองรับสัญญานจากหู 2 ข้างไม่เท่ากัน จึงเกิดอาการของการหมุนของสิ่งรอบตัวที่เรียกว่า "เวียนศีรษะ" หรือ "vertigo" เวียนหัวนั้นเอง
อาการอื่นที่เกิดจากการเวียนศีรษะ
การเวียนศีรษะ เวียนหัว บ้านหมุน ทำให้ผู้ป่วยมีอาการอื่นๆ ตามมาได้ดังนี้ คลื่นไส้ อาเจียน น้ำมูก น้ำตาไหล หน้าซีด ความดันสูงขึ้น ปวดมึนศีรษะ
สาเหตุของการเวียนศีรษะ
จะกล่าวเฉพาะการเวียนศีรษะ ที่ผู้ป่วยเห็นของรอบตัวหมุนเท่านั้น การเวียนศีรษะแบบนี้พบได้บ่อยมาก "ประมาณว่า แต่ละปี 5% ของประชากร เกิดการเวียนศีรษะ และ 10% ของคนเราเคยมีการเวียนศีรษะสักครั้งในชีวิต คนที่อายุเกิน 50 ปี เคยมีอาการนี้ได้ถึง 40%"
ขอบคุณ: http://www.phyathai.com/medicalarticledetail/3/40/551/th
